رشته فرآوری گیاهان دارویی چیست؟
رشته فرآوری گیاهان دارویی یکی از شاخههای کاربردی حوزه کشاورزی و صنایع گیاهی است که بهطور تخصصی روی شناخت، کشت، برداشت، خشککردن، فرآوری و بستهبندی گیاهان دارویی تمرکز دارد. با توجه به رشد بازار محصولات گیاهی، دمنوشها و فرآوردههای طبیعی، این رشته به یکی از مسیرهای جذاب برای ورود به بازار کار تبدیل شده است.
مهارتها و دانشهایی که در این رشته یاد میگیری:
1. آشنایی با رشته فرآوری گیاهان دارویی
در این رشته، هنرجو یاد میگیرد گیاهان دارویی چگونه رشد میکنند، چه ویژگیهایی دارند و چگونه میتوان آنها را به محصولات استاندارد و قابل عرضه تبدیل کرد. تمرکز اصلی روی گیاهانی مثل آویشن، بابونه، گلگاوزبان، نعناع فلفلی، رزماری و سایر گیاهان دارویی پرکاربرد است.
2. مهارتهای اصلی که در این رشته آموزش داده میشود
2.1 شناسایی و کشت گیاهان دارویی
هنرجویان با موارد زیر آشنا میشوند:
تشخیص گونههای مختلف گیاهان دارویی
انتخاب خاک مناسب
تعیین میزان آب، نور و دمای موردنیاز
اصول کاشت، داشت و برداشت
این بخش پایهای و ضروری است چون اگر گیاه درست تولید نشود، فرآوری آن هم عملا بیفایده خواهد بود.
2.2 برداشت، خشکسازی و نگهداری اصولی
یکی از مهمترین مهارتها در این رشته، خشککردن صحیح گیاهان است. در این قسمت با موارد زیر کار دارید:
روشهای خشکسازی استاندارد
کنترل دما و رطوبت
جلوگیری از تخریب مواد مؤثره
بستهبندی اولیه برای نگهداری
خشکسازی اشتباه باعث از بین رفتن خواص دارویی میشود.
2.3 فرآوری و تولید محصولات گیاهی
در این مرحله هنرجو یاد میگیرد چگونه گیاه خام را به محصول قابل عرضه تبدیل کند، مثل:
تولید دمنوشها و پودرهای گیاهی
تهیه عصارهها و اسانسها
فرآوری برای بستهبندی صنعتی
تبدیل گیاهان به فرآوردههای خوراکی یا درمانی
این بخش بیشترین ارتباط را با بازار کار دارد.
2.4 کنترل کیفیت و استانداردسازی
این بخش شامل:
تشخیص کیفیت گیاه خام
رعایت اصول بهداشتی
مدیریت انبار و نگهداری
آشنایی با استانداردهای تولید و بستهبندی
رعایت این موارد باعث میشود محصول نهایی قابل رقابت و قابل فروش باشد.
2.5 آشنایی با کسبوکار و بازار فروش
بهدلیل نیاز روبهرشد به محصولات گیاهی، این رشته زمینه خوبی برای اشتغال دارد. هنرجویان با موارد زیر آشنا میشوند:
راهاندازی کارگاه کوچک
فروش مستقیم یا همکاری با عطاریها
کار در واحدهای فرآوری و کارخانهها
تولید گیاه خشک، دمنوش، عرقیات و محصولات بستهبندیشده
3. بازار کار رشته فرآوری گیاهان دارویی
فرد پس از فارغالتحصیلی میتواند در بخشهای مختلفی فعالیت کند، از جمله:
کارگاههای تولید فرآوردههای گیاهی
واحدهای بستهبندی
گلخانهها و مزارع کشت گیاهان دارویی
صنایع تبدیلی و کارخانجات مرتبط
کسبوکار شخصی در حوزه دمنوش، گیاه خشک و محصولات طبیعی
