رشته طلا و جواهرسازی یکی از قدیمیترین و هنریترین شاخههای صنایع دستی و فلزکاری است که بهصورت همزمان هنر، طراحی، مهندسی و مهارتهای عملی را آموزش میدهد. در این رشته هنرجو با طراحی، ساخت، تعمیر و فروش زیورآلات آشنا میشود. با افزایش محبوبیت جواهرات دستساز و منحصر بهفرد در بازار جهانی، فرصتهای شغلی و درآمدزایی این حوزه بسیار چشمگیر است.
در ایران نیز آموزشگاهها، مراکز فنیوحرفهای و برخی دانشگاهها دورههای تخصصی طلا و جواهرسازی را ارائه میدهند که هنرجویان در آنها مهارتهای طراحی، قالبسازی، شناخت فلزات و سنگهای قیمتی، و کارگاههای عملی را فرا میگیرند.
چرا رشته طلا و جواهرسازی؟
بازار کار دائمی و درآمد بالا
امکان کار مستقل با سرمایه اولیه محدود
فرصت تبدیل مهارت به برند شخصی
مناسب علاقهمندان به هنر و طراحی ظریف
قابلیت مهاجرت کاری با داشتن نمونهکار حرفهای
این رشته برای هر دو گروه مردان و زنان مناسب است و اشتغالپذیری بالایی دارد.
مهارتهای اصلی در طلا و جواهرسازی
هنرجو در این رشته از سطح مقدماتی تا پیشرفته با طراحی، ساخت، تعمیر، آبکاری، سنگگذاری و فروش طلا آشنا میشود. مهمترین مهارتها عبارتند از:
طراحی جواهرات بهصورت دستی و کامپیوتری
کار با ابزار و دستگاههای جواهرسازی
برش و شکلدهی فلزات گرانبها
ریختهگری و قالبسازی
نصب و مخراجکاری سنگهای قیمتی
شناخت فلزات و سنگها
ساخت زیورآلات سنتی و مدرن
دروس و مهارتهای کلیدی رشته طلا و جواهرسازی
۱. جواهرسازی مهرهای
ساخت زیورآلات با مهره، سنگهای نیمهقیمتی و فلزات سبک. هنرجو یاد میگیرد:
طراحی دستبند، گردنبند و گوشواره
اتصالدهی با مفتول و سیم
چینش حرفهای رنگ و شکل مهرهها
ساخت زیورآلات مطابق مد روز
۲. طلا و جواهرسازی
هسته اصلی دوره، شامل:
کار با ابزار و دستگاهها
لحیمکاری و سوهانکاری
فرمدهی و پرداخت فلزات
ساخت قطعات ظریف و تعمیر زیورآلات
۳. سازنده قالبهای مومی
آموزش طراحی مدل با موم و آمادهسازی قالب برای ریختهگری.
۴. ریختهگری فلزات قیمتی
مراحل تولید قطعات طلا شامل:
روشهای ریختهگری سنتی و صنعتی
ذوب فلزات و ایمنی کارگاه
رفع شکستگیها و ایرادات ریختهگری
۵. ملیلهسازی نقره
ایجاد طرحهای ظریف با مفتول نقره، ساخت ظروف و زیورآلات سنتی.
۶. مدلسازی جواهرات
ساخت مدل اولیه با دست یا نرمافزار (Rhino، Matrix) و آمادهسازی برای تولید.
۷. مخراجکاری (نصب سنگ)
شناخت سنگهای قیمتی، ایجاد شیار و چنگ، نصب دقیق نگینها و استفاده از ابزارهای تخصصی.
۸. قلمزنی و جواهرنشانگری
حکاکی نقوش سنتی و مدرن روی فلزات و تزئین زیورآلات با طرحهای برجسته و فرورفته.
۹. فروشندگی طلا و جواهر
آموزش اصول فروش شامل:
شناخت عیار و اجرت
قیمتگذاری و صدور فاکتور
آشنایی با سنگها و قوانین صنفی
مهارت ارتباط با مشتری
۱۰. دورههای تکمیلی و مهارتهای اختیاری
آبکاری طلا و نقره
پرداخت و صیقل حرفهای
کار با چاپگر سهبعدی
نرمافزارهای طراحی پیشرفته
بازاریابی آنلاین زیورآلات
بازار کار طلا و جواهرسازی
فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در موقعیتهای زیر فعالیت کنند:
کارگاههای طلاسازی و ریختهگری
واحدهای طراحی و برندهای جواهرات
فروشگاههای طلا و نقره
مراکز سنگتراشی و مخراجکاری
تولید و فروش آنلاین زیورآلات دستساز
صادرات جواهرات
تأسیس برند شخصی
امروزه ساخت زیورآلات دستساز و سبک یکی از پردرآمدترین مشاغل خانگی و کارگاهی محسوب میشود.